Czym są słupki Trig Pillars i jakie jest ich zastosowanie 

Z cyklu: Z Geograficznego Punktu Widzenia 

Widzimy je wszędzie - na szczytach gór, pastwiskach, klifach, wrzosowiskach i nieopodal rzek. Spotykamy je w miejscach turystycznych i w szczerym polu. Zapomniane - popadające w ruinę, jak i te odrestaurowane - przy których każdy robi sobie zdjęcia. Betonowe lub kamienne; niewysokie, średnio na ok. 1,2m. - brytyjskie słupki Trig Pillars.

Do czego służą? - główkuje większość z nas;

 - "Do wymierzania trzech kierunków świata - a nie czterech - tak po brytyjsku."

- "A może wyznaczają punkt styczności trzech hrabstw, albo wsi lub jakichkolwiek majątków ziemskich?"

- " Monumenty wojenne? Wyznaczniki ważnych miejsc w kraju?

 Bynajmniej!Embed from Getty Images

Trig Pillars, nazywane także jako Trigpoints lub Trig Station, a oficjalnie Triangulation Pillars - to postawione w ubiegłym wieku przez brytyjską Ordnance Survey (rządową agencję mapowania terenu OS) słupki triangulacyjne, które były podstawą do sporządzenia dokładnych pomiarów kształtu terenu Wielkiej Brytanii. 

Do początku XX wieku mapy odwzorowywano na podstawie pomiarów dokonywanych przez różne niezależnie jednostki, przez co, po złożeniu w całość, nie oddawały one precyzyjnych danych. 

Do sporządzenia pomiarów kształtu terenu potrzebny jest przyrząd z teleskopem do mierzenia kątów zwany teodolitem. Znając odległość punktu, w którym umieszczony jest teodolit od punktu z nim sąsiadującego, dzięki zastosowaniu triangulacji - metody polegającej na precyzyjnym pomiarze kątów między sąsiadującymi punktami - można obliczyć nieznaną nam odległość do punktu trzeciego. Takie pomiary w lini prostej tworzą sieć matematycznych trójkątów, które potrzebne są do poprawnego naniesienia mapy. 

Pierwszy słupek triangulacyjny wzniesiono 18 kwietnia 1936 roku w Northamptonshire w ramach ogólnokrajowego projektu ponownego mapowania Wielkiej Brytanii - Retriangulation of Great Britain.

Nowymi pracami Ordnance Survey przewodził Martin Hotine i choć dokonywanie pomiarów nie różniło się praktycznie niczym od tych przeprowadzanych wcześniej, Hotine wpadł na pomysł, jak udoskonalić ich dokładność. 

Na zdjęciu poniżej;

Ekipa Ordinance Survey przygotowująca plan retriangulacji Wielkiej Brytanii (druga osoba od prawej to Martin Hotine). Zdj. Ordnance Survey 

Aby dane kątów odczytywać poprawnie, teodolit musi stać solidnie, a obserwujący powinien jak najbardziej precyzyjnie wymierzyć go w zamierzony punkt. Tak powstało ponad 6,500 słupków triangulacyjnych, a właściwie stojaków na teodolit z charakterystycznym trójramiennym wyżłobieniem, służącym do umieszczenia w nich nóg przyrządu.

Na zdjęciach poniżej;

1. Obserwator pobierający pomiary za pomocą teodolitu umocowanego do słupka triangulacyjnego. Zdj. Ordnance Survey 

2. Niestandardowe, acz praktyczne zastosowanie słupka pomiarowego. Zdj. Ordnance Survey 

Słupki stawiano zwykle na najwyższym wzniesieniu w okolicy, a z każdego można było dostrzec na horyzoncie co najmniej dwa inne. Ostatni pomiar pobrano ze słupka w Westmorland 4 czerwca 1962 roku. Dziś służą głównie amatorom-geodetom, którzy chcą sprawdzić swoje umiejętności matematyczne optycznymi teodolitami, a także jako punkt odniesienia na obszarach turystycznych.

Najwyżej położony trig pillar znajduje się na szczycie Ben Nevis - najwyższej góry w Wielkiej Brytanii. Najniższy - w jednometrowej depresji w Little Ouse. 

Wielka Brytania może pochwalić się swym rodowitym rekordzistą w zdobywaniu słupków triangulacyjnych. Rob Woodall w 2016 roku, po 14 latach wędrówki po kraju, zdobył wszystkie 6190 słupków, jakie przetrwały na Wyspie, stając się tym samym pierwszą osobą (i jak dotychczas jedyną), która ustanowiła taki rekord.

Na zdjęciu poniżej;

Rekordzista piechur "Rambler" Rob Woodall przy ostatnim ze wszystkich 6190 słupków, jakie zdobył, Fife, Szkocja. Zdj. Ordnance Survey 

Trianguracja posłużyła do określenia kształtu Wielkiej Brytanii. Za pierwszą linię bazową wytyczono w 1784 roku ośmiokilometrowy odcinek, układając szereg kilkumetrowych prętów wzdłuż Hunslow Heath. Akuratność odległości między prętami wytyczono z dokładnością co do milimetra. 

Precyzyjność pomiaru potwierdza fakt, że zanim zapisano oficjalną odległość, która dokładnie wynosiła 8352 metry, operację tę powtórzono 1370 razy. Za pomocą tego pojedynczego pomiaru oraz sieci filarów triangulacyjnych określono wielkość i kształt kraju z dokładnością do ok. 20 metrów.Embed from Getty Images

Dziś słupki triangulacyjne nie są już potrzebne w sporządzaniu pomiarów, zastąpił je globalny system nawigacji satelitarnej, błyskawiczny i wiarygodny z dokładnością do kilku centymetrów. 

Jednak porównując nowoczesną technologię a żmudne wyliczenia za pomocą manualnych urządzeń i ludzkich umiejętności matematycznych, 20 metrów niedociągnięcia w skali tak olbrzymiego obszaru, jakim jest Wielka Brytania, to osiągnięcie warte podziwu.

Spodobał Ci się artykuł? Dołącz Do Naszej Grupy!

A jeśli zastanawiasz się, do czego służą kamienne kopce, jakie występują w krajobrazie Wysp Brytyjskich, kliknij w zdjęcie, by przejść do artykułu 👇

W oparciu o:

https://www.ordnancesurvey.co.uk/newsroom/blog/a-history-of-the-trig-pillar

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Principal_Triangulation_of_Great_Britain

https://blog.nls.uk/triangulation/

https://www.macsadventure.com/walking-holidays/16-things-to-know-about-the-uks-trig-points/

https://www.google.com/amp/s/www.dailymail.co.uk/news/article-3677760/amp/Rambler-celebrates-visiting-6-190-trig-points-UK-14-year-campaign-tick-Ordnance-Survey-mapping-pillars.html

http://trigpointing.uk/info/trigpoints.php