Dlaczego w Wielkiej Brytanii obowiązuje ruch lewostronny
Czy jesteście pewni powszechnego twierdzenia, że to Brytyjczycy odseparowali się od reszty Europy ustanawiając w swoim kraju ruch lewostronny? A co powiecie na to, że może to jednak reszta Europy odwróciła się od zasady ruchu lewostronnego? Twierdzenie takie, choć brzmi przekornie, jest jak najbardziej prawdziwe. To nie Brytyjczycy jeżdżą na przekór wszystkim - to Europa jeździ pod prąd!
Świat zaczął od lewa
Najstarsze dowody świadczące o przestrzeganiu ruchu drogowego lewostronnego w Wielkiej Brytanii zostały odkryte w okolicy Swindon.
Archeolodzy natrafili na starożytny trakt, który był używany przez żołnierzy rzymskich w czasach ich panowania w Europie.
Najeźdźcy przybywali na Wyspy z lekkimi, pustymi wozami, natomiast opuszali je z ciężkim, kamiennym załadunkiem. Wgłębienia pozostawione na szlaku po obciążonych pojazdach sugerują, że poruszali się oni po lewej stronie drogi.
Starożytni rzymscy żołnierze, oraz późniejsi średniowieczni rycerze i kupcy, aby bezpiecznie przeprawiać się przez tereny podbite, trzymali się lewej strony szlaku.
Większość ludzi jest praworęcznych, przez co słabszą lewą stronę ciała, oraz najistotniejsze do życia serce, rozsądniej jest zabezpieczyć od strony zewnętrznej przed ewentualnym atakiem. Jeźdźca powożąc zaprzęg, trzymał lejce w lewej dłoni, natomiast prawą zwinniejszą rękę zawsze trzymał przy broni w gotowości przed niespodziewanym spotkaniem z wrogiem.
Zasadę tę stosowali także średniowieczni architekci. Większość zamkowych wież ma prawoskrętny spiralny układ schodów. W razie niechcianych "gości" schodzący z góry rycerz miał prawą przestrzeń wolną do manewrowania mieczem, natomiast napastnik, wchodząc po schodach musiał radzić sobie lewą - mniej sprawną ręką.
Japonia - sprzeczki o pierwszeństwo
Nie tylko Europejczycy dostrzegali korzyści płynące z poruszania się po lewej stronie. Wyjątkowo wąskie alejki w siedemnastowiecznej Japonii przysparzały mieszkańcom nie lada kłopotów.
Samurajowie mieli zwyczaj nosić swoje katany i inne miecze, przepasane szeroko wzdłuż lewej strony ciała. Przechadzającym się wąskimi ścieżkami japońskim żołnierzom, ludzie zwykli schodzić z drogi, jednak problem pojawiał się, gdy z naprzeciwka zmierzał inny samuraj. Godność rycerza Kraju Kwitnącej Wiśni nie pozwalała ustępować nikomu innemu drogi przez co, nie mogąc swobodnie się minąć, uparcie napierali na siebie pewni swojej dumy. Nierzadko, aby ustalić prawo pierwszeństwa sięgali po miecz.
Spór został zażegnany przez niepisemną ugodę, mówiącą, aby każdy przemieszczał się jak najbliżej lewej strony ścieżki. Od tej pory samurajskie miecze nie spacerowały już środkiem drogi, a wymijanie się przestało stanowić problem.
Zasada wpisała się na stałe w życie Japończyków, ruch lewostronny króluje po dziś dzień.
Wielka Brytania - pierwszy w historii kodeks drogowy
XVIII wiek przyniósł Wielkiej Brytanii wiele zmian, miasta rosły w siłę, kolonializm rozprzestrzeniał się na coraz to więcej nowych ziem, przez co ilość podróżujących ludzi rosła.
Pierwsze oznaki niebezpiecznych zachowań drogowych zauważono na London Bridge, gdzie chaotyczny ruch powozów konnych i pałętających się pieszych powodował wiele wypadków. Trzeba było ustalić jakieś reguły, normy - zasady ruchu drogowego.
Pierwszy zapisek zasad poruszania się po londyńskim moście datuje się na rok 1756 i mówi tylko tyle, aby stosować się do ruchu lewostronnego. Jednak to na rok 1773 przypada pierwszy w historii prawny dokument stanowiący zasady ruchu drogowego Highway Act.
Regulamin obowiązywał nie tylko w samej Wielkiej Brytanii, ale i we wszystkich krajach kolonialnych za które Brytyjczycy byli odpowiedzialni m. in. Australia, Kanada, USA, Indie i wiele ziem kontynentu azjatyckiego i afrykańskiego. W niektórych tych państwach zasady ruchu lewostronnego obowiązują do dnia dzisiejszego.
Religia też przestrzega zasad ruchu
Pierwsze, choć niepaństwowe, spisane prawo o przestrzeganiu ruchu drogowego datuje się na 1300 rok.
W jubileuszową rocznicę papieża Bonifacego VIII, Rzym spodziewał się tłumu pielgrzymów. Aby zapobiec zamieszek związanych z napieraniem na siebie wiernych, rozporządzono, aby wszyscy podążali na spotkanie z najświętszym lewą stroną drogi, a wracając również trzymali się zasady lewostronnego ruchu.
Bonaparte - rewolucja nie tylko francuska
W 1789 roku wybuchła Francuska Rewolucja. Po obaleniu niesprawiedliwych rządów, przewodniczący nią Napoleon Bonaparte głosił równość i wolność dla wszystkich obywateli Francji.
Bogata arystokracja znalazła się pod ostrzałem zbuntowanych chłopów i mieszczan, którzy z wielką satysfakcją poprowadziliby ją na plac gilotyn. Do tej pory możni mający przywilej podróżowania w swoich powozach, poruszali się po lewej stronie jezdni. Chłopi natomiast, gdy widzieli nadciągający pojazd musieli zbaczać jak najbardziej na prawo, aby ustąpić "lepszym" pierwszeństwa. Gdy nadeszły niespokojne czasy, aby uniknąć linczu, arystokraci zaczęli przebierać się w łachmany i starali wtopić w tłum biednych. Chłopi, oswojeni już z prawostronnym ruchem nie zmienili swych przyzwyczajeń - przeciwnie, to arystokracja dołączyła do nich.
Napoleon Bonaparte, co ciekawe - leworęczny, zauważył intratny związek między ruchem prawostronnym, a podbojem Europy. Być może wziął przykład ze swego narodu, a być może z Danii, która również w tym czasie miała zwyczaj poruszać się pod prąd. Napoleon był przekonany, że wprowadzenie ruchu prawostronnego w szeregi wojsk francuskich, byłoby doskonałą taktyką dezorientującą przeciwnika. Dodatkowo można by śmiało podbić nie tylko kraje europejskie, ale i brytyjskie kolonie.
W 1794 we Francji weszła ustawa nakazująca poruszanie się ruchem prawostronnym.
Napoleon rozprzestrzenił zasadę prawostronnego ruchu drogowego na większą część Europy. Przyjęły ją zarówno państwa podbite jak i sojusznicy Francji m.in. Kraje Beneluksu, Szwajcaria, część Włoch i Hiszpanii. Dołączyły do nich także Prusy - Niemcy i Rosja, a wraz z nimi podzielona Polska (część Polski należąca do Austrii pozostała lewostronna i dopiero gdy uzyskała niepodległość w 1918 roku w całym kraju ustanowiono ruch prawostronny).
Hitler - rozprzestrzenia ruch prawostronny
II Wojna Światowa ujednoliciła resztę Europy. Hitler najeżdżając na niepodległe po rozpadzie Austro-Węgier - wciąż lewostronne kraje - bał się chaosu jaki mógłby wyniknąć w przypadku ewentualnego powstania. Gdyby nowe kraje podbite zdecydowały się odeprzeć rządy Hitlera i do szturmowania wojsk kierowałby się lewą stroną drogi, zdezorientowana armia mogłaby ponieść klęskę. Naziści nie mogli na to pozwolić, doskonale wiedzieli jak Napoleon podbił Europę, natychmiastowo narzucili wszystkim nowym poddanym państwom zasadę ruchu prawostronnego. I tak: Austria, Węgry, Czechosłowacja i kraje Bałkańskie poddały się nowym regulacjom.
Reszta świata schodzi na prawo
Nie tylko wielkie podboje i rewolucje były odpowiedzialne za zmianę dotychczasowych zasad ruchu drogowego.
Stany Zjednoczone - w 1792 w Pensylwanii i kilka lat później w Nowym Jorku ustanowiono zmianę zasad na ruch prawostronny. Powodem tej decyzji był rozwój - jak na te czasy "infrastruktury drogowej", a dokładniej mówiąc poszerzenie dróg z powodu wprowadzenia długich konnych zaprzęgów. Nowoczesne wozy handlowe składały się z wysokiego, okrytego taboru i kilku par koni. Woźnica zasiadał ostatniego, znajdującego się z lewej strony konia i aby panować nad całym tym pociągiem, musiał ustawiać się z prawej stronu traktu. Wozów przybywało z czasem coraz to więcej, potrzebne więc były nowe regulacje.
Kanada - mimo że była kolonią brytyjską to połowę jej obywateli stanowili Francuzi. Ustanowiono ruch prawostronny w roku 1947, również ze względu na ułatwienie komunikacji na szlaku handlowym z USA.
Pakistan - w roku 1960 zastanawiano się nad odejściem od ruchu lewostronnego, jednak przeszkodą okazały się... wielbłądy. Arabowie, podążający nieraz kilka dni w karawanie, nocą zasypiali na ich grzbietach. Zwierzęta, znając drogę na pamięć podążały bez przeszkód do celu, nowa strona jazdy zmusiłaby ich do nauki nieznanej im dotąd trasy. W obawie przed odzwyczajeniem wielbłądów od dotychczasowych nawyków, Pakistan zrezygnował z tak śmiałego pomysłu.
Szwecja - najpóźniej, bo w 1967 roku, ruch prawostronny przyjął ostatni z krajów Europy, mimo sprzeciwu 82% obywateli, którzy w referendum z 1955 roku byli zdecydowanie na Nie.
Dziś ruch lewostronny obowiązuje w Europie w krajach takich jak: Wielka Brytania z Irlandią Północną, Malta i Cypr. Na świecie są to m.in. : Indie, Pakistan, Indonezja, Australia, Japonia, Kraje Afryki Południowej, oraz kilkadziesiąt innych państw.
 |
| Czerwony - kraje o ruchu prawostronnym Niebieski- kraje o ruchu lewostronnym |
Czy ruch lewostronny jest bezpieczniejszy od prawostronnego i czy to istotne, którą stronę jazdy preferują dane kraje w dzisiejszych czasach?
Teorii jest wiele, jedna z nich głosi o wynikach badań, które potwierdzają, że w krajach o ruchu lewostronnym jest mniej wypadków. Powodem miałaby być fizjonomia człowieka.
W przypadku zagrożenia, większość ludzi odruchowo skręca w lewo. Tak też dzieje się w samochodach, gdy kierowca nagle znajdzie się w niebezpieczeństwie np. ma dojść do zderzenia czołowego i trzeba w ułamku sekundy wybrać w którą stronę skręcić. Na drogach o ruchu lewostronnym jest większa szansa na przeżycie kierowcy, który skręcając podświadomie w lewo, znajdzie się raczej w rowie, niż na przeciwnym pasie ruchu - w krajach o ruchu prawostronnym jest przeciwnie, częściej dochodzi do katastrofy poprzez zderzenie z innym pojazdem z przeciwnego pasa ruchu.
W pojazdach w których kierowca znajduje się po prawej stronie, jego prawa ręka podtrzymuje kierownicę, natomiast lewa skrzynię biegów. Większość ludzi jest praworęcznych, przez co gdy dochodzi do zmiany biegów, ich sprawniejsza i silniejsza ręka kontroluje kierownicę o wiele pewniej niż lewa, co jest istotne w przypadku ewentualnego i nagłego manewru.
Są to oczywiście tylko teorie, a samymi teoriami nie unikniemy wypadków i nie ważnie jaką stroną jezdni jeździ się w danym kraju, ważne, aby kierowcy zawsze zachowywali rozsądek i przestrzegali przepisów ruchu drogowego.
W oparciu o:
www.historyextra.com
www.history.com
www.nationalmotormuseum.org.uk
www.japankuru.com
www.wsj.com
www.worldstandards.eu
www.wikipedia.org
Dziękuję Ci bardzo, jesteś najlepszy 😘
OdpowiedzUsuń